czwartek, 28 czerwca 2012

Księstwo Parmy i Piacenzy.

Księstwo Parmy i Piacenzy to historyczne państwo w północnych Włoszech istniejące od 1545 do1859r. Utworzył je w 1545r. papież Paweł III dla swojego syna Piotra Ludwika Farneze. Potomkowie Ludwika Farneze panowali tu przez dwieście lat.

Ostatni z rodu Antoni Farneze nie miał syna a córka Elżbieta poślubiła króla Hiszpanii Filipa V i rządy przejęli Burbonowie, a ściślej syn Filipa i Elżbiety -  Karol III Hiszpański.
Czwarty syn króla Hiszpanii Filip - Książe Parmy - uczynił z Parmy nowoczesne państwo, podporządkował państwu dobra martwej ręki, skonfiskował wiele dóbr nabożnych fundacji pieniężnych polepszając uposażenie proboszczów, zakazał apelacji do trybunałów kościelnych poza granicami Księstwa i zniósł inkwizycję papieską. Zmiany te spowodowały konfikt z Kościołem i papieżem Benedyktem XIV. Państwo konkurowało z duchownymi ekonomicznie i na płaszczyżnie edukacji. Parma i Piacenza były bowiem papieskimi lennami. Napięcie zwiększyło się gdy Du Tillot wygnał  jezuitów i papież wypowiedział wojnę Księstwu, ogłaszając, że władza Burbonów w tym państwie jest bezprawna i okładając następnie Filipa ekskomuniką.
Państwa Burbonów, a więc Francja, Hiszpania, Królestwo Neapolu i Sycylii, Księstwo Parmy i Piaczenzy łączył zawiązany w 1761 r. pakt familijny dlatego Francuzi i Neapolitańczycy zajęli posiadłości papieskie i rządali zniesienia zakonu jezuitów. Papież Klemens XIII nigdy się na te rządania nie zgodził.                             
                          

                                                                    
Książe Ferdynand, którego Tillot(foto) otoczył filozofami ożenił się z Marią Habsdurg. Skupiła ona wokół grupę konserwatystów i doprowadziła do wygnania ministra Du Tillota. Potem Parma zawarła ugodę z papiestwem a działalność reformatorska została wstrzymana.

W 1814 r. władzę w Księstwie przejęła Maria Ludwika Austriaczka, druga żona Napoleona. (foto)
W 1859 r. Księstwo zostało przyłączone do jednoczących się Włoch.
Napisałam trochę takich encyklopedycznych informacji, bo mieszkam między Parmą a Piaczencą, a więc na terenie byłego Księstwa. Zwiedzam zabytki, które zbudowano w czasach jego istnienia np: Pałac Tillota w Parmie i Parco Ducale czy pałacyk Marii Austriaczki w Colorno itd..
We wcześniejszych wiekach, przed 1545 r., ziemie te należały do Księstwa Mediolanu i potężnego rodu Viscontich. 




poniedziałek, 4 czerwca 2012

W połowie drogi....

Mniej więcej w połowie drogi między Bolonią a Mediolanem leży Parma. Uważana jest za najbardziej luksusowe miasto Włoch. Niespieszne tempo życia, mnogość restauracji i ogólny klimat prowincjonalnego dostatku składają się na przyjemną atmosferę. Miasto jest sympatyczne i atrakcyjne ale drogie i potrafi spustoszyć portfel. Wśród dzieł sztuki w mieście uwagę zwraca spuścizna dwóch artystów renesansowych - Corraggia i Parmigianina.
Centrum miasta to Piazza Garibaldi do którego przylega Palazzo del Governatore. Wokoło placu jest mnóstwo kawierni, restauracji, resztki średniowiecznej budowli z krenelażem no i oczywiście pomnik Garibaldiego.


Za Palazzo del Governatore wznosi się kościół Santa Maria della Steccata a wewnątrz są freski wielu XVI wiecznych malarzy, wśród nich Parmigianina, który poświęcił tej pracy ostatnie 10 lat życia, póki nie został zwolniony za niedotrzymanie warunków kontraktu przez niezadowolone władze kościelne. W rok póżniej zmarł w wieku 37 lat.



Kilka minut od kościoła w prawo w części starego centro episcopale z dala od ulic handlowych i centrum jest piękna XI-wieczna Duomo. Zbudowana w stylu lombardzkim mieści prace Parmigianina i Correggia - Wniebowzięcie. Ukończone w 1534 r. należy do najsławniejszych w spuściżnie Correggia. Legenda głosi, że znany ze skąpstwa Correggio otrzymał zapłatę w postaci worka drobnych monet i gdy w upale dżwigał je do domu, dostał gorączki i z tego powodu zmarł w wieku zaledwie 40 lat.




Obok Duomo stoi baptysterium ozdobione pracami Benedetta Antelamiego. Jest to wyłożona różowym marmurem werońskim, ośmiokątna, czterokondygnacyjna budowla, otoczona pierścieniem rzezb i zwieńczona smukłymi wieżyczkami. Trzy bogato rzezbione portale są ulubionym miejscem wieczornych spotkań.



Budowla reprezentuje styl przejściowy między romańskim a gotyckim i uznawana jest za najpiękniejsze dzieło Antelamiego, który rozpoczął ją w 1196 r. Antelami wyrzezbił fryz okalający budynek, wykonał rielify we wnętrzu, polichromowane posągi nad drzwiami i czternaście figur przedstawiejące miesiące i pory roku.
Po wejściu spiralnymi schodami na górę można z bliska obejrzeć XIII-wieczne freski na żebrowanym sklepieniu.
Bliżej rzeki Parma, wznosi się największy zabytek Parmy - Palazzo della Pilotta. Budowę rozpoczął  w XVI w. Alessandro Farnese, póżniejszy słynący z przebiegłości papież Paweł III. Mieści się tu szereg muzeów parmeńskich.


Wewnątrz działa Galleria Nazionale, nowoczesna galeria obejmująca dalsze prace Correggia i Parmigianina oraz wybitna dzieła Carracciego, działa Teatro Farnese, przez który przechodzi się  po drodze do galerii, mieści się w byłej zbrojowni pałacu. Podczas bombardowania w 1944 r. został prawie doszczętnie zniszczony, a następnie odbudowany. Półkoliste rzędy drewnianych siedzeń na trzech poziomach są kopią Teatro Plimpico Palladia w Vicenzie, zainstalowano tu pierwszą we Włoszech scenę obrotową. W Museo Archeologico Nazionale są znaleziska z etruskiego miasta Velleja i prehistorycznych miejscowości nad jeziorami wokół Parmy, jest blat stołu na którym cesarz Trajan wykarbował wykaz darów dla biednych.
Po drugiej stronie rzeki, naprzeciw Palazzo della Pilotta rozciąga się Parco Ducale, zespół ogrodów założony w XVIII w. a obok mostu Casa di Toscanini, dom rodzinny kompozytora, który zadebiutował w pobliskim Teatro Regio, To jeden z zabytków dokumentujących silne tradycje muzyczne miasta. Na cmentarzu Cimitero della Villetta pod baldachimem spoczywają zabalsamowane zwłki Nicolo Paganiniego.