W połowie drogi....

Mniej więcej w połowie drogi między Bolonią a Mediolanem leży Parma. Uważana jest za najbardziej luksusowe miasto Włoch. Niespieszne tempo życia, mnogość restauracji i ogólny klimat prowincjonalnego dostatku składają się na przyjemną atmosferę. Miasto jest sympatyczne i atrakcyjne ale drogie i potrafi spustoszyć portfel. Wśród dzieł sztuki w mieście uwagę zwraca spuścizna dwóch artystów renesansowych - Corraggia i Parmigianina.
Centrum miasta to Piazza Garibaldi do którego przylega Palazzo del Governatore. Wokoło placu jest mnóstwo kawierni, restauracji, resztki średniowiecznej budowli z krenelażem no i oczywiście pomnik Garibaldiego.

Za Palazzo del Governatore wznosi się kościół Santa Maria della Steccata a wewnątrz są freski wielu XVI wiecznych malarzy, wśród nich Parmigianina, który poświęcił tej pracy ostatnie 10 lat życia, póki nie został zwolniony za niedotrzymanie warunków kontraktu przez niezadowolone władze kościelne. W rok póżniej zmarł w wieku 37 lat.

Kilka minut od kościoła w prawo w części starego centro episcopale z dala od ulic handlowych i centrum jest piękna XI-wieczna Duomo. Zbudowana w stylu lombardzkim mieści prace Parmigianina i Correggia - Wniebowzięcie. Ukończone w 1534 r. należy do najsławniejszych w spuściżnie Correggia. Legenda głosi, że znany ze skąpstwa Correggio otrzymał zapłatę w postaci worka drobnych monet i gdy w upale dżwigał je do domu, dostał gorączki i z tego powodu zmarł w wieku zaledwie 40 lat.

Obok Duomo stoi baptysterium ozdobione pracami Benedetta Antelamiego. Jest to wyłożona różowym marmurem werońskim, ośmiokątna, czterokondygnacyjna budowla, otoczona pierścieniem rzezb i zwieńczona smukłymi wieżyczkami. Trzy bogato rzezbione portale są ulubionym miejscem wieczornych spotkań.

Budowla reprezentuje styl przejściowy między romańskim a gotyckim i uznawana jest za najpiękniejsze dzieło Antelamiego, który rozpoczął ją w 1196 r. Antelami wyrzezbił fryz okalający budynek, wykonał rielify we wnętrzu, polichromowane posągi nad drzwiami i czternaście figur przedstawiejące miesiące i pory roku.
Po wejściu spiralnymi schodami na górę można z bliska obejrzeć XIII-wieczne freski na żebrowanym sklepieniu.
Bliżej rzeki Parma, wznosi się największy zabytek Parmy - Palazzo della Pilotta. Budowę rozpoczął  w XVI w. Alessandro Farnese, póżniejszy słynący z przebiegłości papież Paweł III. Mieści się tu szereg muzeów parmeńskich.

Wewnątrz działa Galleria Nazionale, nowoczesna galeria obejmująca dalsze prace Correggia i Parmigianina oraz wybitna dzieła Carracciego, działa Teatro Farnese, przez który przechodzi się  po drodze do galerii, mieści się w byłej zbrojowni pałacu. Podczas bombardowania w 1944 r. został prawie doszczętnie zniszczony, a następnie odbudowany. Półkoliste rzędy drewnianych siedzeń na trzech poziomach są kopią Teatro Plimpico Palladia w Vicenzie, zainstalowano tu pierwszą we Włoszech scenę obrotową. W Museo Archeologico Nazionale są znaleziska z etruskiego miasta Velleja i prehistorycznych miejscowości nad jeziorami wokół Parmy, jest blat stołu na którym cesarz Trajan wykarbował wykaz darów dla biednych.
Po drugiej stronie rzeki, naprzeciw Palazzo della Pilotta rozciąga się Parco Ducale, zespół ogrodów założony w XVIII w. a obok mostu Casa di Toscanini, dom rodzinny kompozytora, który zadebiutował w pobliskim Teatro Regio, To jeden z zabytków dokumentujących silne tradycje muzyczne miasta. Na cmentarzu Cimitero della Villetta pod baldachimem spoczywają zabalsamowane zwłki Nicolo Paganiniego.